استانبول
استانبول (به ترکی استانبولی: İstanbul) بزرگ ترین و پر جمعیت ترین شهر در کشور ترکیه و مرکز فرهنگی و اقتصادی این کشور است. جمعیت این شهر در آمار سال ۲۰۱۸ حدود ۱۵٬۰۶۷٬۷۲۴ نفر گزارش شده است. استانبول دومین کلان شهر بزرگ خاورمیانه پس از قاهره محسوب می‌شود. همچنین این شهر بزرگترین کلان شهر اروپا می‌باشد. این شهر در کنار تنگه بسفر، دریای مرمره و دریای سیاه قرار دارد. تنگه بسفر دو قارهٔ آسیا و اروپا را از یکدیگر جدا میکند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قارهٔ جهان گسترده شده است. بندر طبیعی شاخ طلایی یا خلیج در این شهر واقع است.
این کلان شهر به عنوان پایتخت فرهنگ اروپا در سال ۲۰۱۰ انتخاب شد. همچنین از لحاظ تعداد گردشگران خارجی سومین شهر توریستی جهان در ۲۰۱۰ به شمار می رفت.
بسیاری از کشور ها از جمله ایران در این شهر دارای کنسولگری هستند.
جغرافیا
تصویر ماهواره‌ای از استانبول و بسفر
استانبول در ساحل دریای مرمره قرار دارد و تنگه بسفر که این دریا را به دریای سیاه متصل میکند، از وسط این شهر می گذرد. بخش غربی شهر در قاره اروپا (شبه جزیره تراکیه) و بخش شرقی آن در آسیا (شبه جزیره آناتولی) واقع است. وسعت شهر استانبول ۱۵۳۹ کیلومترمربع است.
آب و هوا
تابستان‌های گرم و مرطوب و زمستان های سرد، بارانی و برفی ویژگی آب و هوای استانبول است. میزان بارش سالیانه استانبول به طور میانگین ۸۷۰ میلی‌متر است. میزان رطوبت نیز اغلب زیاد است.
به طور متوسط بیشترین درجه حرارت در طول ماه های مختلف زمستان بین ۷ درجه تا ۹ درجه سلسیوس است. بارش برف در استانبول برای یک یا دو هفته در طول فصل زمستان عادی است؛ اما یکی از این بارش‌ها می‌تواند سنگین باشد. غالباً این بارش در بین ماه‌های دسامبر و مارس رخ می‌دهد.
در ماه های تابستان از ژوئن تا انتهای سپتامبر به طور میانگین درجه حرارت روزها از ۲۸ سلسیوس شروع می‌شود. گرمترین ماه، ژوئیه با متوسط درجه حرارت ۲۳٫۲ درجه سلسیوس و سردترین ماه، ژانویه با متوسط درجه حرارت ۵٫۴ درجه سلسیوس است. بالاترین درجه حرارت ثبت شده در استانبول ۴۰٫۵ درجه سلسیوس در اوت سال ۲۰۰۰ و پائین ترین درجه حرارت -۱۶٫۱ درجه سلسیوس در فوریه سال ۱۹۲۷ بوده است. این شهر تا حدودی بادخیز است و به‌طور متوسط (میانگین) سرعت بادی حدود ۱۷ کیلومتر در ساعت دارد. تابستان خشک ترین فصل است، هر چند تابستان‌ها هم بارش باران وجود دارد
نواحی استانبول به ۳ قسمت اصلی تقسیم می‌شود
- شبه جزیره تاریخی استانبول قدیمی بخش‌ها و نواحی امین اونو و فاتح را در بر می گیرد. این مناطق در سواحل شمالی شاخ طلایی (خلیج) واقع شده‌اند که مرکز قدیمی شهر را از قسمتهای شمالی و جوان تر سمت اروپایی جدا و متمرکز میکند. شبه جزیره تاریخی با دیواره‌های قسطنطنیه در غرب به انتها می رسد. شبه جزیره توسط دریای مرمره در جنوب و بسفر در شرق احاطه شده است.
- شمال شاخ طلایی، مناطق تاریخی بِی اُوغلو (Beyoğlu) و بِشیکتاش (Beşiktaş) هستند که محل اسکان آخرین سلطان بوده و زنجیره‌ای از روستاهای سابق مانند اُورتاکوی (Ortaköy) و بِبِک (Bebek) در میان سواحل بسفر ادامه می یابد. در بخش‌های اروپایی و آسیایی بسفر، استانبولی‌های ثروتمند عمارت‌های بزرگ چوبی زیبایی را ساخته‌اند که این عمارت و ساختمان‌ها یالی (Yalı) نامیده می شوند که به عنوان اقامتگاه تابستانی مورد استفاده قرار می گیرد.
- مناطق اوسکودار (Üsküdar) و کادیکوی (Kadıköy) که در سمت آسیایی قرار گرفته اند، در واقع شهرهای مستقلی هستند و امروزه مناطق تجاری و مسکونی مدرنی در آن ها ایجاد شده و حدود یک سوم از جمعیت استانبول در خود جای داده است.
افزایش رشد اداره و ساختمان‌های مسکونی به طور غالب در مناطق شمالی سمت اروپایی متمرکز گشته است و بخصوص در زمینه تجارت و مراکز خرید ماسلاک (Maslak)، لِوَنت (Levent) و اِتیلَر (Etiler) که بین پل بُسفُر (Boğaziçi Köprüsü) و پل سلطان محمد فاتح (Fatih Sultan Mehmet Köprüsü) قرار گرفته‌اند، شهرت خاصی دارند.
روش زندگی
استانبول شهری ایده آل برای فعالیت های فرهنگی، تجارت و بازرگانی با اقصی نقاط دنیاست. در مقابل، رشد جمعیت، ترافیک، تجدید و نوسازی تاریخی ساختمان ها و عمارات از جنبه های دیگر این شهر بشمار می روند. زندگی روزانه در استانبول رنگارنگ و همراه با جنب و جوش است و با داشتن یادگارهایی از امپراطوری روم شرقی و عمارت‌های ترکی دوران عثمانی. جذابیت آن دو چندان شده است. استانبول عملا اغلب اوقات مرکز و پایتخت ترکیه برای تجارت، توریسم، سرگرمی، فرهنگی، آموزشی، خرید و هنری به‌شمار می آید.
بیش از نیمی از جمعیت این شهر در قسمت اروپایی آن زندگی و کار می‌کنند و تعداد ساکنین خارجی این شهر نیز بیشتر در این بخش زندگی و کار می کنند. در مقابل نیز گروه بزرگی از مردم بومی ترکیه در مناطق مسکونی، قسمت آناتولی استانبول زندگی می کنند و از طریق پل ها و گذرگاه های آبی یا تونل اوراسیا برای رفتن به محل کار خود در سمت دیگر شهر استفاده می‌کنند.
استانبول در دوره های مختلف در زمینه های اجتماعی، فرهنگی و فعالیت های تجارتی و بازرگانی سرآمد بوده و در دنیا شناخته شده بوده است. در این شهر در سرتاسر روزهای سال فعالیت هایی مثل اُپرا، رقص، کنسرت، مسابقات ورزشی، باله و تئاتر ادامه دارد و مردم از سرتاسر دنیا برای شرکت در این برنامه ها به این شهر می آیند.
در طول فستیوال های فصلی ارکسترهای مشهور دنیا، آوازهای دسته جمعی و گروهی، کنسرت ها و اثرات جاز در بیشتر مواقع می توانند در یک خانه کامل هم اجرا شوند. نمایش ها در گروهی از مکان ها مانند بخش های تاریخی مانند حاجی ایرن، برج روملی حصاری، یدیکول، حیاط محله توپ خانه و پارک گلانه به خوبی مرکز فرهنگی آتاترک، سالن کنسرت جمال رشید ری و سالن‌های مدرن و جدید تئاتر و دیگر فضاهای آزاد برگزار می‌شود. برای مواردی مثل زندگی شبانه، تعدادی از باشگاه های ورزشی، دیسکوها، بارها (مشروب فروشی ها)، چادرهای صحرایی، نمایشگاه ها و رستوران ها با موزیک همراه هستند. تعداد کلوپ ها رستوران ها و دیکسو ها افزایش یافته و به محل های فضای باز در تابستان منتقل می شوند.
خانه های سنتی که یالی (Yalı)نامیده می شوند را می توان در طول تورهای قایق سواری بوسفروس مشاهده کرد. زیر ساخت های شهرنشینی دایماً در حال تغییر و تحول است. ساختمان های سنتی عثمانی از چوب ساخته شده بودند. در دهه های پیشین تعداد زیادی از ساختارهای بلند در نزدیک شهر ساخته شده بودند که این عمل رشد سریع جمعیت را منجر شد. با محاصره شدن شهرها مردم به استانبول به عنوان شهری با سرعت رشد سریع جذب شدند. موفقیت و پیروزی‌های زیر ساختاری تا اواسط سال ۱۹۹۰ شامل تجزیه و تحلیل مشکل فضولات بهبود شرایط ترافیک و بهبود کیفیت هوا با توجه افزایش استفاده از گاز طبیعی می‌باشد.
استراحت و تفریح
بیشتر مکان های عمومی برای شنا کردن در شهر در باکرکوی (Bakırköy)، کوچوک چِکمِجه (Küçükçekmece) ساریَر (sarıyer) و تنگه بوآز (Boğaz) یا جزایر استانبول می باشند. در بیرون شهر نیز جزایر پرنس (Prens Adaları) دریای مرمر، سیلیوری (Silivri) توزلا (Tuzla) و شیله (Şile) در دریای سیاه وجود دارند که دارای مناظر زیبا و طبیعتی بکر هستند. جزایر پرَنس (Prens Adaları) گروهی از جزایر دریای مرمر، در جنوب کارتال (Kartal) و پَندیک (Pendik) هستند. کاج و سبک نئوکلاسیک کاج سنگی (چوبی) و هنر عصر جدید روش عمارت های بزرگ تابستانی عصر عثمانی از قرن های نوزدهم و بیستم، کالسکه های اسبی (وسایل نقلیه موتوری مجاز به ورود نیستند) برای رفتن به این جزیره ها می‌توان از قایق ها و اتوبوس های دریایی پر سرعت که از ایستگاه های متعدد واقع در قسمتهای مختلف شهر پراکنده هستند مانند امینونو و کارتال استفاده کرد. ۹ جزیره، در ۴ منطقه قرار گرفته‌اند که بزرگترین آنها بویوک آدا است.
شیله نیز یک منطقه ساحلی و مشهور ترکیه در دریای سیاه است که در ۵۰ کیلومتری استانبول قرار دارد. همچنین کیلیوس با ساحلی شنی و آرام است که از در قسمت شمالی اروپایی بوسفروس در دریای سیاه و در منطقه سارییر قرار گرفته است. این منطقه محل خوبی برای شنا کردن است و در سال‌های گذشته در میان ساکنین استانبول به عنوان مکانی برای گردش عمومی شناخته شده است. کیلیوس یک پارک ساحلی همراه با رستوران ها نیز می‌باشد. مجله «نیوزویک» اخیراً استانبول را شهر متصل کننده اروپا نامیده است. بعد از چند دهه از سعی در رسیدن شرقی، افتخارات استانبول در کشف مجدد از یک شناخت مدرن و جدید بود، قسمت اروپایی آن از سردترین شهرها در دنیا بوده است. زیبایی های زیادی وجود دارد، هنوزه شهر هوای ابری همراه با بازارها، کلیساهای روم شرقی و عمارات عثمانی را دارا می باشد. استانبول دارای مراکز خرید متعددی می باشد. یکی از این بازارهای بسیار قدیمی، بازار بزرگ استانبول می باشد که در سال ۱۴۶۱ ساخته شده است و در میان بزرگترین و قدیمی ترین بازارهای جهانی جای دارد. بازار محمد پاشا نیز بازار روباز بزرگی بین بازار بزرگ و بازار مصری است که از سال ۱۶۶۰ بازار بزرگ ادویه استانبول می‌باشد.
علاوه بر این مراکز خرید سنتی، مراکز خرید بزرگ و مدرنی نیز در استانبول ساخته شده‌اند، به عنوان مثال مرکز خرید جواهر که در سال ۲۰۰۵ و در منطقه شیشلی افتتاح شده‌است و یا مرکز خرید ایستینیه پارک İstinye Park که در سال ۲۰۰۷ افتتاح شده اشاره کرد که در آن بزرگترین برندهای لاکچری دنیا شعبه دارند. در خیابان ها و کوچه پس کوچه های استانبول نیز انواع رستوران ها و کافه ها برای هر سلیقه ای وجود دارد. اما اکثر رستورانهایی که در آنها غذاهای بین المللی سرو می‌کنند در مناطق بی اغلو، بشیکتاش، شیشلی و کادیکوی قرار دارند.
یکی از معروف‌ترین خیابان های استانبول، خیابان استقلال ISTIKLAL می باشد که در قسمت جنوبی میدان تکسیم قرار گرفته است و در آن انواع فروشگاه ها با برندهای بین المللی و ترک، رستوران ها و کلاب های متنوعی وجود دارد و یکی از تفریحات گردشگران در استانبول، قدم زدن در این خیابان و صرف غذا و نوشیدنی در رستوران ها و کافه های آن می باشد.
